Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Yrd. Doç Dr. Gözde Okburan 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında açıklamalarda bulundu. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Kanser ve Beslenme: Sağlıklı Bir Yaşam İçin Doğru Tercihler”
1-7 Nisan, Kanser Haftası olarak kabul edilmekte ve bu hafta, kanserin önlenmesi, erken teşhis ve tedaviye yönelik farkındalık yaratmayı amaçlamaktadır. KKTC’de kanser, halk sağlığı açısından önemli bir sorun olup her yıl 700’ün üzerinde yeni vaka tespit edilmektedir. Meme kanseri, KKTC'de kadınlar arasında en yaygın kanser türü olup tüm kanser vakalarının yaklaşık %21’ini oluşturmaktadır. Hem Dünya’da hem de KKTC’de en sık görülen diğer kanser türleri arasında kolorektal, tiroid, akciğer ve prostat kanseri yer almaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, 2020 yılında Dünya genelinde yaklaşık 19,3 milyon yeni kanser vakası ve 10 milyon ölüm kaydedilmiştir. Kanserin görülme sıklığı; yaşam tarzı değişiklikleri, yaşlanma, genetik faktörler ve çevresel etmenlerle ilişkilidir. Erken teşhis, tedavi ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları, kanserin önlenmesi ve tedavisinde önemli rol oynamaktadır.
“Sağlıklı Beslenme”
- Sağlıklı bir beslenme programı, kanser riskini %10-20 oranında azaltma potansiyeline sahiptir. Kanserin önlenmesinde diyetin önemi büyüktür ve sağlıklı beslenme için bazı temel öneriler şunlardır:
- Alkol tüketimini sınırlayın: Alkollü içkilerin ağız, yutak, yemek borusu, karaciğer, kolorektum ve meme kanseri (özellikle menopoz sonrası) riskini artırdığına dair güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Bira, şarap, likörler ve diğer tüm alkollü içecekler bu riskle ilişkilidir.
- Tam tahıllar, sebzeler, meyveler ve kurubaklagiller tüketin: Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve ile birlikte kurubaklagil tüketimi, başta kolorektal kanser olmak üzere birçok kanser riskini azaltabilir. Tam tahıllar, sebzeler ve baklagillerdeki diyet posası ve biyoaktif bileşenler, hem kanser riskini düşürür hem de vücut ağırlığı üzerinde olumlu etkiler yaratır.
- Fast food ve işlenmiş yiyecekleri sınırlayın: Yüksek yağ, şeker ve nişasta içeren fast foodlar ve işlenmiş besinler, aşırı enerji alımına yol açarak obezite riskini artırır. Obezite, birçok kanser türünün önemli bir risk faktörüdür. Batı tipi diyetlerin (yüksek yağ, doymuş yağ, nişasta ve şeker içeriği yüksek) kanser sıklığını artırdığına dair güçlü kanıtlar mevcuttur.
- Kırmızı ve işlenmiş eti sınırlayın: Hem kırmızı et hem de işlenmiş et, kolorektal kanser riskini artırır. Her 50 gram işlenmiş et alımı, kolorektal kanser riskini %16 oranında artırırken; her 100 gram kırmızı et tüketimi bu riski %12 oranında artırmaktadır. Kümes hayvanları ve deniz ürünleri, daha sağlıklı alternatiflerdir.
- Şekerle tatlandırılmış içecekleri sınırlandırın: Şekerin aşırı tüketimi, vücutta insülin seviyelerinin yükselmesine yol açabilir ve bu durum bazı kanser türlerinin gelişimine zemin hazırlayabilir. Şekerle tatlandırılmış içecekler, obeziteyi artırarak kanser riskini yükseltebilir. Şeker tüketiminin sınırlandırılması, kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
"Doğru beslenme, kanserin önlenmesindeki en güçlü adımdır."
